1) بازارهای بورس یا سهام: در این بازارها، سهام شرکتها به فروش میرسند و سرمایهگذاران میتوانند بر اساس عملکرد شرکتها و با تحلیل صنعت و بازار، سهام را خریداری یا به فروش برسانند.
بازار سهام یا بورس، یکی از انواع بازارهای مالی است که به خرید و فروش سهام شرکتهای سهامی عمومی به منظور جذب سرمایه و تأمین منابع مالی برای شرکتها میپردازد. در این بازار، سهامهای شرکتهای مختلف به صورت عمومی و با قیمت تعیین شده در بازار، به فروش میرسند و افراد و سرمایهگذاران میتوانند با خرید و فروش این سهام، سود و زیان خود را تعیین کنند.
بورسها برای انجام تراکنشهای خرید و فروش سهام، از نظامی به نام “تلفیق” استفاده میکنند که در آن، خریدار و فروشنده با کمک دلالان بورس، به صورت آنلاین یا حضوری با هم ارتباط برقرار میکنند و تراکنشهای خود را صورت میدهند. همچنین، بازار سهام به عنوان یک شاخه از بازارهای مالی، دارای ریسکهایی نظیر ریسک قیمت، ریسک بازار و ریسک پولی است که باید در هنگام سرمایهگذاری در آنها مورد توجه قرار گیرد.بازار بورس دارای چندین شاخه و بخش است که به صورت جداگانه عمل میکنند. به عنوان مثال، بخش اول بورس شامل سهام شرکتهای بزرگ و معروف است، بخش دوم شامل سهام شرکتهای کوچکتر است و بخش سوم بورس شامل سهام شرکتهای جدید و نوپای است. همچنین در بازار بورس، ابزارهای مالی دیگری مانند اختیار خرید و فروش، اوراق قرضه، صندوقهای سرمایهگذاری و بنیادهای سرمایهگذاری نیز معامله میشوند.و همچنین در بازار بورس معاملات مربوط به خرید و فروش محصولات و کالاهای مختلف مانند طلا، نفت، غلات، فلزات و… انجام می شود. در این بازارها، قیمت کالاها بر اساس عرضه و تقاضا تعیین میشود.
2) بازارهای ارز: در این بازارها، ارزها به فروش میرسند و سرمایهگذاران میتوانند بر اساس تحلیل کلی بازار و شرایط سیاسی و اقتصادی، به خرید یا فروش ارزها بپردازند.
در این بازار، معاملات به صورت بین بانکی یا از طریق نمایندگان بازار ارز انجام میشود.
با توجه به تغییرات نرخ ارز و تأثیر آن بر اقتصاد، سیاستگذاران، کارآفرینان و سرمایهگذاران میتوانند با بازار ارز ارتباط برقرار کنند. به عنوان مثال، بانکها، صرافیها، شرکتهای بزرگ و سرمایهگذاران برای مدیریت ریسکهای ناشی از تغییرات نرخ ارز، از بازار ارز استفاده میکنند.
تجارت بینالمللی و بسیاری از صنایع مختلف، به نحوی با بازار ارز ارتباط دارند. همچنین، نرخ ارز بر تورم، صادرات، واردات و در کل اقتصاد یک کشور تأثیر میگذارد. به همین دلیل، تحلیلهای بازار ارز و دانش تجارت بازار ارز، برای افراد و سازمانها مهم است
3)بازارهای قرضالحسنه:
بازارهای قرض الحسنه یا بازارهای مالی اسلامی، بازارهایی هستند که بر اساس اصول اسلامی عمل میکنند. در این بازارها، تعاملات مالی بر اساس مفاهیمی مانند قرض الحسنه، مشارکت در سود و زیان، خرید و فروش اجل، خرید و فروش اجله و تأمین مالی مبتنی بر اصول اخلاقی و معیارهای اسلامی انجام میشود.
در بازارهای قرض الحسنه، تمرکز بر روابط عادلانه و متقابل بین متعاملین و بهرهبرداری از روشهای تأمین مالی بدون استفاده از ربا و معاملات غیر اخلاقی است. به عنوان مثال، در بخش بانکداری اسلامی، به جای اعطای سود به صورت بهرهای، تأمین مالی برای اشخاص و شرکتها بر اساس سهامداری، اجاره، وام به صورت قرض الحسنه و مشارکت در سود و زیان صورت میگیرد.
با توجه به رویکرد اصولی این بازارها، محصولات مالی مناسبی برای سرمایهگذاری برای افرادی هستند که به دنبال سرمایهگذاری در بازاری هستند که از نظر اصولی با ارزشهای اسلامی سازگار باشد. همچنین، برای کسب و کارهایی که اصول اسلامی را رعایت میکنند، مثل بانکهای اسلامی و شرکتهای مالی، این بازارها به عنوان یک منبع تأمین مالی مهم عمل میکنند
4)بازارهای سرمایهگذاری:
بازارهای سرمایه گزاری یا بازارهای مالی، به بازارهایی گفته میشود که به عنوان محلی برای خرید و فروش اوراق بهادار، ابزارهای مالی و سایر داراییهای مالی عمل میکنند. این بازارها عمدتاً به دو دسته اصلی تقسیم میشوند:
4بازارهای اولیه (Primary Markets): در این بازارها، شرکتها برای جذب سرمایهگذاری برای پروژههای خود اوراق بهادار جدید (مانند سهام، اوراق قرضه، صندوقهای سرمایهگذاری و…) صادر میکنند. سهامهای جدید شرکتها به صورت نخستین در این بازارها عرضه میشوند.
4بازارهای ثانویه (Secondary Markets): در این بازارها، سهامها و داراییهای مالی دیگری که در بازار اولیه عرضه شدهاند، قابل خرید و فروش هستند. به عنوان مثال، بازار بورس و بازار فرابورس به عنوان دو بازار ثانویه مهم در ایران وجود دارند.
هدف از ایجاد بازارهای سرمایه گذاری، فراهم کردن یک محیط امن و ایمن برای سرمایهگذاران به منظور خرید و فروش اوراق بهادار و سایر داراییهای مالی است. در این بازارها، نرخ بهره، نرخ تورم و شرایط اقتصادی دیگر میتوانند عوامل تأثیرگذار بر بازدهی سرمایهگذاری باشند. همچنین، در بازارهای سرمایه گذاری، اخبار و اطلاعات مربوط به شرکتها و داراییهای مالی در مقابل قیمتگذاری داراییها تأثیر قابل توجهی دارد.
در نتیجه، بازارهای سرمایه گذاری به عنوان یکی از مهمترین بخشهای اقتصاد
5)بازارهای اوراق بهادار:
بازار اوراق بهادار، یکی از اصلیترین بازارهای سرمایه گذاری است که به منظور خرید و فروش انواع اوراق بهادار مانند سهام، اوراق قرضه، اوراق تسهیلات بانکی، اوراق مشارکت، صندوقهای سرمایهگذاری و سایر ابزارهای مالی به کار میرود. بازار اوراق بهادار، به دلیل تأثیر زیادی که بر اقتصاد دارد، به عنوان یکی از پایههای اصلی اقتصادی در بسیاری از کشورها شناخته میشود.
در بازار اوراق بهادار، سهام به عنوان ابزار اصلی برای جذب سرمایهگذاری شرکتها مطرح هستند. سهام، به عنوان نماینده سهم دارایی و امتیاز در شرکتها، به سرمایهگذاران فرصت میدهد تا در سود شرکت شریک شوند. علاوه بر سهام، در بازار اوراق بهادار، انواع دیگری از اوراق بهادار نیز مانند اوراق تسهیلات بانکی و اوراق قرضه عرضه میشوند.
سازمان بازارهای اوراق بهادار در هر کشور، مسئول نظارت و راهبری بر این بازار است. این سازمان در ایران به نام سازمان بورس و اوراق بهادار است. در این بازار، خرید و فروش اوراق بهادار بر اساس تقاضا و عرضه و تأثیر اخبار و اطلاعات مربوط به شرکتها و داراییها، تعیین قیمت میشود.
در کل، بازار اوراق بهادار به عنوان یکی از مهمترین بازارهای سرمایهگذاری در بسیاری از کشورها شناخته میشود و در آن، سرمایهگذاران میتوانند با خرید و فروش انواع اوراق بهادار، سودآوری کنند و یا از طریق آن
6)بازار آتی: یکی از نوعهای بازارهای مالی است که در آن قراردادهای معاملاتی برای خرید و فروش سرمایهگذاری مشخصی در آینده، با قیمت و تاریخ معین، امضا و اجرا میشوند.
در ایت بازار، معاملات برای تحویل در آینده صورت میگیرد. در واقع، بازار آتی به عنوان یک پلتفرم برای خرید و فروش قراردادهای آتی استفاده میشود. در این بازار، قراردادهایی مانند قراردادهای آتی برای خرید و فروش انواع سرمایهگذاریهای مختلف از جمله ارز، کالاهای کشاورزی، فلزات، نفت، گاز طبیعی و سایر ابزارهای مالی قابل معامله هستند.
با توجه به اینکه معاملات در این بازار برای تحویل در آینده صورت میگیرد، قیمت هر کالا یا سرمایهگذاری معمولا بر اساس پیشبینیهای بازار و شرایط اقتصادی آینده تعیین میشود. به عنوان مثال، یک شرکت نفتی ممکن است برای فروش نفت خود در ماههای آتی، یک قرارداد آتی را در بازار آتی بفروشد و در اینصورت، معاملاتی بر اساس قیمت این قرارداد آتی صورت میگیرد.
در کل، بازار آتی به عنوان یکی از بازارهای مالی مهم، امکان خرید و فروش قراردادهای آتی را برای سرمایهگذاران فراهم میکند و این بازار به عنوان یکی از راههای حفاظت از ریسک سرمایهگذاری شناخته میشود