در تحلیل تکنیکال و معامله‌گری، نمودارهای قیمتی نقش بسیار مهمی دارند. معامله‌گران از نمودارها برای بررسی تاریخچه قیمتی و پیش‌بینی حرکات آینده قیمت استفاده می‌کنند. هر نوع نموداری با ساختار خاص خود، اطلاعات متفاوتی از بازار ارائه می‌دهد. در اینجا به معرفی انواع نمودارهای قیمتی پرکاربرد می‌پردازیم:

1. نمودار خطی (Line Chart):

نمودار خطی ساده‌ترین نوع نمودار است. این نمودار تنها قیمت بسته شدن (Close Price) دارایی را در بازه‌های زمانی مشخص نشان می‌دهد و این نقاط را به وسیله یک خط به هم وصل می‌کند.

ویژگی‌ها:

• سادگی: به دلیل استفاده از یک نقطه (قیمت بسته شدن) در هر بازه زمانی، این نمودار برای دیدن روند کلی بازار بسیار ساده و کاربردی است.
• کاهش نویز: با توجه به اینکه فقط قیمت بسته شدن نشان داده می‌شود، نویزهای قیمتی از نمودار حذف می‌شوند و روند کلی مشخص‌تر خواهد بود.

مثال:

اگر قیمت بسته شدن روزانه یک سهم برای 10 روز متوالی ثبت شود، نقاطی که هر روز مشخص می‌شود به هم وصل شده و نمودار خطی شکل می‌گیرد.

2. نمودار میله‌ای (Bar Chart):

نمودار میله‌ای به هر بازه زمانی (مثلاً یک روز) به صورت یک میله عمودی نگاه می‌کند. هر میله چهار اطلاعات کلیدی را نشان می‌دهد:

• قیمت باز شدن (Open Price)
• قیمت بالاترین (High Price)
• قیمت پایین‌ترین (Low Price)
• قیمت بسته شدن (Close Price)

ویژگی‌ها:

• اطلاعات کامل‌تر: نسبت به نمودار خطی، اطلاعات بیشتری درباره رفتار قیمت در طول بازه زمانی ارائه می‌دهد.
• نوسانات قیمتی: هر میله، نوسانات روزانه یا بازه زمانی انتخاب‌شده را نمایش می‌دهد.

مثال:

یک میله بلند نشان می‌دهد که در آن بازه، نوسانات قیمتی زیادی وجود داشته و اگر قیمت باز شدن پایین‌تر از قیمت بسته شدن باشد، این به معنی صعود قیمت در آن بازه است.

3. نمودار شمعی (Candlestick Chart):

نمودار شمعی یکی از محبوب‌ترین و پرکاربردترین نمودارها در تحلیل تکنیکال است. این نمودار شبیه به نمودار میله‌ای است و قیمت باز شدن، بالاترین، پایین‌ترین و بسته شدن را نشان می‌دهد، اما تفاوت آن در نحوه نمایش این اطلاعات است.

اجزاء نمودار شمعی:

• بدنه (Body): نشان‌دهنده فاصله بین قیمت باز شدن و بسته شدن است. اگر قیمت بسته شدن بیشتر از قیمت باز شدن باشد، شمع معمولاً سفید یا سبز است (صعودی)، و اگر کمتر باشد، شمع سیاه یا قرمز است (نزولی).
• سایه (Wick): خطوطی که از بدنه به بالا یا پایین امتداد دارند، نشان‌دهنده بالاترین و پایین‌ترین قیمت در آن بازه زمانی هستند.

ویژگی‌ها:

• الگوهای قیمتی: نمودار شمعی الگوهای بسیار زیادی دارد (مانند چکش، دوجی، ستاره صبحگاهی و …) که برای تحلیل روند بازار استفاده می‌شوند.
• وضوح بیشتر: معامله‌گران می‌توانند به وضوح نوسانات قیمت و احساسات بازار (صعودی یا نزولی بودن) را از این نمودار تشخیص دهند.

مثال:

اگر در یک بازه زمانی قیمت باز شدن یک دارایی 100 واحد و قیمت بسته شدن آن 110 واحد باشد، شمع سبز خواهد بود و نشان‌دهنده افزایش قیمت است.

4. نمودار هایکن آشی (Heikin Ashi):

نمودار هایکن آشی شباهت زیادی به نمودار شمعی دارد اما با این تفاوت که فرمول محاسبه شمع‌ها متفاوت است. این نمودار برای شناسایی روندها و کاهش نویز بازار کاربرد دارد.

ویژگی‌ها:

• نوسانات کمتر: در نمودار هایکن آشی، نویز بازار کاهش پیدا کرده و شمع‌های آن با میانگین‌گیری از قیمت‌ها به وجود می‌آیند.
• روندهای بهتر: به دلیل فیلتر شدن نویز، روندها راحت‌تر قابل شناسایی هستند.

مثال:

وقتی بازار صعودی است، شمع‌های هایکن آشی طولانی و سبز رنگ هستند و نشان می‌دهند که روندی پایدار وجود دارد.

5. نمودار نقطه و شکل (Point and Figure Chart):

این نوع نمودار کاملاً متفاوت از نمودارهای دیگر است. در نمودار نقطه و شکل، محور زمانی در نظر گرفته نمی‌شود و فقط حرکت قیمت‌های قابل توجه نشان داده می‌شود. به جای رسم خطوط یا شمع‌ها، از ستون‌های X و O استفاده می‌شود. X‌ها نشان‌دهنده افزایش قیمت و O‌ها نشان‌دهنده کاهش قیمت هستند.

ویژگی‌ها:

• محور زمان ندارد: این نمودار از تغییرات بزرگ قیمت پیروی می‌کند و محور زمانی ندارد.
• تمرکز بر نوسانات قیمتی مهم: این نمودار حرکات قیمتی کوچک و نویزها را حذف می‌کند و فقط نوسانات بزرگ را نشان می‌دهد.

مثال:

اگر قیمت یک دارایی به میزان قابل توجهی افزایش یابد، یک ستون X ایجاد می‌شود و اگر کاهش یابد، یک ستون O ایجاد می‌شود. اگر قیمت نوسانات کوچک داشته باشد، در این نمودار نمایش داده نمی‌شود.

6. نمودار رنکو (Renko Chart):

نمودار رنکو نیز مانند نمودار نقطه و شکل بر اساس حرکت قیمت عمل می‌کند و زمان در آن اهمیتی ندارد. در این نمودار، آجرهایی با اندازه ثابت رسم می‌شود که هر یک نشان‌دهنده افزایش یا کاهش قیمت است.

ویژگی‌ها:

• آجرهای ثابت: هر آجر نشان‌دهنده یک میزان ثابت از تغییر قیمت است.
• تمرکز بر روند: نمودار رنکو به خوبی برای شناسایی روندها استفاده می‌شود، زیرا حرکات قیمتی غیرمهم حذف می‌شوند.

مثال:

اگر تغییرات قیمتی به اندازه 10 واحد باشد، با هر 10 واحد افزایش یا کاهش یک آجر جدید ایجاد می‌شود.

7. نمودار کاگی (Kagi Chart):

این نوع نمودار مانند نمودار رنکو و نقطه و شکل، از حرکت قیمت پیروی می‌کند و بر اساس زمان نیست. نمودار کاگی بر اساس تغییرات قیمتی قابل توجه، با استفاده از خطوط عمودی و افقی رسم می‌شود و زمانی که قیمت به مقدار خاصی می‌رسد، جهت خطوط تغییر می‌کند.

ویژگی‌ها:

• نوسانات بزرگ را دنبال می‌کند: نوسانات کوچک و نویزهای بازار را حذف کرده و فقط تغییرات بزرگ را نشان می‌دهد.
• تغییر رنگ خطوط: هنگام تغییر روند، رنگ و ضخامت خطوط تغییر می‌کند و روند صعودی یا نزولی را نشان می‌دهد.

نتیجه‌گیری:

هر نوع نمودار قیمتی بر اساس ساختار و ویژگی‌های خاص خود، می‌تواند اطلاعات متفاوتی از بازار ارائه دهد. انتخاب نوع نمودار به هدف معامله‌گر و سبک تحلیل او بستگی دارد. برای بررسی سریع و ساده، نمودارهای خطی و شمعی بسیار پرکاربرد هستند، اما برای تحلیل‌های عمیق‌تر و شناسایی روندهای پایدار، نمودارهای رنکو، هایکن آشی و نقطه و شکل مفیدتر هستند.